فساد روبراساس سه شاخص مهم «افراد درگیر در فساد» «شرایط ایجاد فساد» و «نگاه جامعه به فساد» می‌شه دسته بندی کرد. اولین نوع در دسته‌ی اول، فسادهای کلان هستند که مال کلانترها و اون گنده منده هاست و میتونه درسیاست‌گذاری هم اتفاق بیفته و این کلان بودنش هم ربطی به بزرگی فساد نداره بلکه به بزرگی فسادگذاز-ببخشید- سیاست‌گذار مربوطه. دومین نوع از این دسته هم فساد خُرد هست و ملت هر روز اونو در برخورد روزانه‌شون با مقامات اجرایی دولتی در رده‌های پایین مثل کارمندان اداره‌ها و پلیس تجربه می‌کنن. در دسته‌ی دوم که «شرایط ایجاد» فساده یه فساد سیستماتیک داریم که به طور وسیع در سیستم اقتصادی-اجتماعی و سیاسی جا خوش کرده و ادامه پیدا می‌کنه. شاید بهتره بگیم این فساد یک دسته بندی خاص از فساد هم نیست بلکه بیشتر وضعیتیه که توی اون، نهادهای کلان و دولتی میرن تحت کنترل گروه‌ها و افراد فاسد، و ملت بینوا هم چاره‌ای جز کنار اومدن با اونها رو ندارن. یه فساد هم داریم که بهش میگن فساد پراکنده و بر خلاف اون سیستماتیکه، اَلّابَختَکی و نامنظم اتفاق می افته و به همین خاطر برای ساختارهای کنترلی و اقتصادی تهدید به حساب نمیاد اما در حد خودش می‌تونه روحیه‌ی افراد رو ضعیف و منابع اقتصادی رو هم تلف کنه.

همونطور که گفتیم یه دسته‌بندی هم داریم که بر اساس «نگاه جامعه به فساد» درست شده که با سه رنگ مشخص میشن: فساد سیاه که هم از نظر توده‌ی مردم و هم از نظر نخبگان منفوره. مثل رشوه گرفتن مهندس ناظر برای نادیده گرفتن معیارهای ساخت که ممکنه آسیب جانی رو باعث بشه فساد خاکستری که همچین خیلی هم سیاه نیست ولی اونقدر هست که منفور نخبگان باشه حتی اگه ملت نسبت بهش بی‌تفاوت باشن مثل رشوه به مامور اداره مالیات برای فرار از پرداخت مالیات به دولت که مردم اونو یه نوع زرنگی می‌دونن اما نخبگان این کارو برای جامعه مضر می‌دونن. و فساد سفید که همونطور که از اسم شریفش پیداست ظاهرن خلاف قانونه ولی نه نخبگان و نه مردم اونو مضر نمیدونن مثل بلا به دور رشوه به مامورجان بر کفِ دستِ نیروی انتظامی برای به هم نزدن یه مهمونی فامیلی. خب دوستان قسمت دوم هم تموم شد و ما منتظر شما خواهیم بود برای دیدن بخش سوم ویدئوهای مردم ناظرند.