احمد: برنامه امروز بالاویزیون به بررسی تحریمهای اقتصادی علیه ایران اختصاص دارد. میهمانان این برنامه آقای رضا انصاری دانش‌آموخته اقتصاد و امیرحسین اعتمادی سردبیر سایت چراغ آزادی و سخنگوی سازمان دانش‌آموختگان لیبرال هستند.
ابتدا از آقای اعتمادی می خواهم که دلایل موافقت خودشان با تحریمهای اقتصادی را بیان کنند.
امیرحسین اعتمادی من به عنوان یک ایرانی دوست ندارم مردم کشورم تحت فشار باشند. اما حکومت جمهوری اسلامی٬ مردم ایران را نمایندگی نمی کند. ما با حکومتی روبرو هستیم که طی ۳۴ سال آزادیهای اساسی مردم را نقض کرده‌است. طی این سالها هزاران نفر را اعدام کرده و صدها نفر اکنون در زندان هستند. این حکومت ناکارآمد است و مردم را به گروگان گرفته و برنامه هسته ای را به اهرمی برای فشار بیشتر بر آنها تبدیل کرده‌است. در چنین شرایطی جامعه جهانی در مقابل حکومت جمهوری اسلامی سه انتخاب بیشتر ندارد. پذیرش ایران اتمی٬ حمله نظامی یا تحریم اقتصادی برای فشار به ایران تا برنامه اتمی خود را کنار بگذارد٬ بین این سه گزینه تحریم بهترین را‌حل است .
مجری: آقای انصاری دلایل شما برای مخالفت با تحریمها چیست ؟
رضا انصاری: تحریم٬ سیاستی خلاف قانون و ناعادلانه است و با سیاستهای بازار آزاد و لیبرالیسم نیز تناقض دارد. تجربه تاریخی نشان می‌دهد تحریمها اغلب ناکارآمد بوده‌است و نتوانسته اهداف تعیین شده را محقق کند و خطر جنگ را نیز مرتفع نکرده‌است. در نگاه اول اینگونه به‌نظر می‌آید که تحریم جایگزین جنگ است. همانطور که کامبرس کیبرسون در سال ۱۸۰۷ تحریم خود خواسته ای را بر امریکا اعمال کرد تا در جنگ انگلستان و فرانسه درگیر نشود اما علیرغم اینکه تحریم به امریکا فشار اقتصادی زیادی آورد و رشد اقتصادی را به منفی ۵ درصد رساند؛ درسال ۱۸۱۲ امریکا با انگلستان وارد جنگ شد. تجربه تحریم در قرن بیستم نیز نشان می دهد٬ پیشنهاد هود روبینسون بعد از جنگ جهانی اول برای استفاده از تحریم اقتصادی به عنوان ابزار جلوگیری از جنگ ناموفق بوده‌است. تحریم بطور ناخواسته به جنگ منتهی شده‌است. هرچند نیت سیاستگذار این نبوده است اما سیاستها بر اساس نیت سیاستگذار قضاوت نمی‌شوند بلکه بر اساس نتایج قضاوت می‌شوند.
مجری: آقای انصاری سیاست تحریم را مخالف قانون و بازار آزاد و لیبرالیسم ارزیابی کردند شما چه پاسخی دارید؟
اعتمادی: بهتر است که بجای بحث‌های انتزاعی وارد واقعیت شویم. آقای انصاری می گویند تحریم ها با لیبرالیسم و حکومت قانون در تضاد است و نباید اعمال شوند در اینصورت جامعه جهانی چه راهکار جایگزینی دارد؟ جمهوری اسلامی حتی در دورانی که حسن روحانی دبیر شورای امنیت ملی بود به دنیا دروغ می گفت. آقای عباسی ریس سازمان اتمی ایران اسفند ماه گذشته اعلام کرد که ایران به دنیا دروغ گفته‌است و دنیا را فریب داده‌است. حسن روحانی نیز در کتاب خاطرات خود این را تایید می‌کند. پس جمهوری اسلامی یک حکومت غیر قابل اعتماد است و دنیا باید این معضل را حل کند. اگر ایران به سلاح هسته ای دست پیدا کند یا حتی توانایی تولید آن را پیدا کند؛ ما شرایطی شبیه کره شمالی پیدا می‌کنیم. و اگر درحال حاضر حکومت انتخابات را نیم بند برگزار می‌کند با رسیدن به بمب هسته ای یا کسب توانایی ساخت بمب هسته ای حتی این انتخابات راهم نخواهیم داشت زیرا حکومت تضمین امنیتی پیدا خواهد کرد. پس چه از منظر نقض حقوق بشر و آزادیهای فردی مردم ایران و چه ازمنظر یاغی گری بین المللی٬ جمهوری اسلامی یک خطر بزرگ است و نباید توانایی اتمی پیدا کند. علاوه بر این اگر ایران اتمی شود ترکیه، مصر، عربستان و تمام کشورهای جنوب خلیج فارس هم به دنبال سلاح اتمی خواهند رفت و دنیا این اجازه را نمی‌دهد .
مجری: آقای اعتمادی ایران اتمی٬ جنگ و تحریمها را تنها گزینه‌های موجود می‌دانند نظر شما در این مورد چیست؟
انصاری: بحث در مورد تحریم اساسا یک بحث انتزاعی نیست٬ تجربه تاریخی و اطلاعاتی از نزدیک به ۲۰۰ سال تحریم اقتصادی وجود دارد به‌خصوص در مورد تحریمهای قرن ۲۰ تحقیقات زیادی شده‌است و نتایج آن موجود است زمانیکه ژاپن به شرق آسیا تجاوز کرد٬ تحریم آمریکا برای مقابله با آن کارگر نیفتاد و از جنگ جلوگیری نکرد و تشدید تحریمها رفتار ژاپن را خشن تر کرد. این تجربیات تارخی نشان می دهد که در ۷۰ درصد موارد تحریم ها موثر نبوده‌اند و هدف سیاستگذار را تامین نکرده‌اند ۳۰ درصد موارد دیگر که موفق بوده‌اند اهداف محدودتری مانند آزادی گروگان داشته‌اند. تحریم برای تغییرحکومت یا وادار کردن آن به تغییرات عمده موثر نبوده‌است. بنابراین تحریم جایگزین جنگ نیست.
مجری: کره شمالی باوجود تحریم به بمب اتم دست پیدا کرده است. تعداد سانتریفوژهای جمهوری اسلامی نیز با وجود تحریمها به ۱۸ هزار دستگاه رسیده‌است. چه تضمینی است که با وجود تحریمها ایران مانند کره شمالی نشود ؟
اعتمادی: آقای انصاری معتقدند که تحریمها موثر نبوده‌اند. اما در دو کشور آفریقای جنوبی و برمه تاثیرتحریمها کاملاً واضح است. حتی انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران نیز نشان داد که فشار جامعه جهانی و تحریمها در مورد ایران نیز موثر واقع شده است. در یک مناظره زنده تلوزیونی ۵ کاندیدا که از فیلتر شورای نگهبان رد شده اند به نماینده آقای خامنه ای در پرونده هسته ای حمله می‌کنند و کل مذاکرات هسته ای را زیر سوال می‌برند. چندی پیش علی اکبرولایتی در مصاحبه ای با آسوشیتدپرس گفت که ما باید ادبیاتمان تغییر کند و آماده توافقیم و دنیا باید از این فرصت استفاده کند. این نشان می دهد که تحریمها مؤثر بوده‌است. درمورد تجربه کره شمالی باید توجه داشت که جامعه ایران و حکومت ایران با کره شمالی تفاوت دارد. کره شمالی حکومت بسته ای در گوشه دیگری از دنیا است که چندان موقعیت حساس ژئوپلتیک ندارد. اما ایران کشوری است که صدسال قبل انقلاب مشروطه داشته است و مردم ایران همواره به دنبال آزادی بوده‌اند.
مجری: : آقای انصاری نظر شما در مورد تاثیر تحریمها در این دو مورد و انتخابات اخیر ایران چیست؟ و راه گریز از خطر ایران هسته‌ای چیست ؟
انصاری: یکی از معدود تحریم‌هایی که موثر بوده‌است ٬ تحریم عراق است به این معنی که سیاستگذار به هدف خودیعنی جلوگیری از تکثیر سلاح‌های کشتارجمعی رسیده‌است. اما این تحریمها هزینه بسیار بالایی داشت و باید مقایسه ای بین هزینه ای که تحریم به بار می آورد وهدف سیاست گذارصورت پذیرد. در مورد انتخابات ایران نیز فقط تحریمها تاثیر نداشت عوامل متعددی در این وضعیت مداخله داشت. در مورد شدت و ضعف برنامه هسته‌ای نیز باید تاثیر ویروس استاکس نت٬ اختلافات جریانهای مختلف قدرت جمهوری اسلامی و سایر عوامل را بررسی کرد. اگر بودجه بخش هسته ای کمتر شده‌باشد می‌توان گفت که تحریمها در این مورد مؤثر بوده‌است اما تاکنون جایی اعلام نشده‌است که بودجه‌های نظامی و اتمی ایران کمتر شده است.
مجری: آقای اعتمادی نظر شما در این مورد چیست؟
اعتمادی: آقای انصاری معتقدند که در سیاست ایران عوامل مختلفی دخیل هستند و تحریمها فقط یک عامل بوده است. اما به نظر من تحریمها بیشترین تاثیر را داشته است. شعار انتخاباتی حسن روحانی که علاوه بر چرخ سانتریفیوژ چرخ زندگی مردم هم باید بچرخد کلید پیروزی او در انتخابات بود. حسن روحانی در مراسم معارفه وزیر خارجه رسما گفت که رای مردم رای به تغییر سیاست خارجی بود. درژوئن ۲۰۱۲ که اتحادیه اروپا و آمریکا تحریم نفتی را آغاز کردند فشار سنگینی را به اقتصاد ایران وارد شد. ۶۰ میلیارد دلاراز درآمدهای نفتی ایران بلوکه شده است. تحریم بر نهادهای زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی است مانند سپاه پاسداران٬ ستاد اجرای فرمان امام نیز تاثیر گذار بوده‌است. تحریمی که اخیرا مجلس نمایندگان امریکا تصویب کرده است در صورت تایید سنا و امضاء اوباما ضربه بزرگی به اقتصاد ایران خواهد زد. مقامات جمهوری اسلامی می‌خواهند از تحریمهای بیشتر جلوگیری کنند به همین دلیل ذخیره اورانیم غنی شده ایران همواره کاهش یافته است و این نمونه مهمی از تاثیر تحریمها بر پرونده هسته ای ایران است.
مجری: آقای اعتمادی تغییر رفتار جزئی ساختار سیاسی جمهوری اسلامی را متاثر از تحریمها می دانند چرا شما این نقش را کمرنگ می بینید؟
انصاری: شکی نیست که تحریمها نیز مانند سایر عوامل نقش دارند اما اگر ادعا کنیم که تحریمها تنها عامل این تغییر رفتار بوده‌اند درست نیست و اثبات آن نیاز به ارائه دلیل دارد. دفاع فعالانه یک کنشگر سیاسی ایرانی از تحریمها محل پرسش است. به عنوان نمونه دکتر احمد زید آبادی که جزء ۳۰۰ روشنفکر جهانی است در سال ۱۳۸۶ در مقاله‌ای که سایت روز آنلاین منتشر کرد صحنه سیاسی را همانند جناب اعتمادی توصیف می کند و می گوید در حال حاضر بین سیاستهای جمهوری اسلامی و سیاستهای امریکا و اسراییل تلاقی ایجاد شده‌است و نتیجه می‌گیرد که در این وضعیت بغرنج تا زمانی که کورسوی امیدی دیده نشود نمی‌تواند موضع‌گیری سیاسی عاری از تناقض داشته باشد. اخیراً بعد از انتخاب روحانی موضع انفعال و سکوت را رها کرده و به مخالفت با تحریمها می‌پردازند. بنابراین اکنون فرصتی هست برای حل این بحران از طریق گفتگو و دیپلماسی است.
مجری: بنظر شما روحانی در سیاست هسته ای چگونه باید عمل کند؟
انصاری: اثر مخرب تحریمها در رشد اقتصادی منفی دوسال اخیر کاملا مشخص است. بنابراین تاثیر فشار تحریم بر وضعیت اقتصاد ی جامعه غیر قابل انکار است و مردم با انتخاب روحانی خواستار تغیر این وضعیت شدند . ایشان گفته است چرخ سانتریفیوژ باید بچرخد به شرطی که چرخ زندگی مردم نیز بچرخد و نشان می دهد روحانی و کل حکومت ایران موافق نرمش در مواضع هستند. پس در این موقعیت که چنین سیگنالی از حکومت ایران فرستاده می شود تشدید تحریمها اوضاع را رادیکالیزه تر خواهد کرد و موضع نیروهای مخالف سازش را تقویت می کند. به گمان من نوع رویکرد روحانی نشان می دهد که یک اراده جدی برای تغییر بوجود آمده است و حمایت مقامات بالاتر را نیز به همراه دارد.
مجری: آقای اعتمادی! به نظر شما دولت روحانی در مورد مساله هسته ای باید چگونه عمل کند؟
اعتمادی: باید این نکته را بگویم که دکتر احمد زید آبادی حدود چهار سال است که در زندان به سر می برد و در این مدت نیز هیچ موضع گیری سیاسی نداشته است. مردم در این انتخابات با رای دادن به روحانی خواستار پایان یاغی گری هسته‌ای حکومت شدند. حسن روحانی اگر می‌خواهد به درخواست مردم پاسخ مثبت دهد باید تکلیف خود را با رهبری مشخص کند؛ این‌طور نباشد که اصول و اهداف که در دست رهبری است تغییر نکند ولی ادبیات و تاکتیکها عوض شود. زمانی که در مجلس خبرگان به جای محمد جواد ظریف٬ قاسم سلیمانی مواضع سیاست خارجی ایران را شرح دهد و در نماز جمعه صداهای دیگری شنیده شود ما امیدی به تغییر نباید داشته باشیم. حسن روحانی اول باید بطور علنی اعلام کند که او مسئول پرونده هسته ای است و باید اختیارات کافی داشته باشد .
مجری: آیا تحریمها باعث تغییر سیاست خارجی دولت روحانی خواهد شد ؟
انصاری: برآیند اتفاقات اخیر ایران نشان می‌دهد که برآیند حکومت با همه نیروهای متضادی که در آن است به این نتیجه رسیده که روش اعتدالی را در پرونده هسته ای در پیش بگیرد. بنابراین امیدوارم با تغییر روش ایران واکنش مثبتی نیز از طرف امریکا و سایر دولتها ببینیم. من به حل این مسئله امیدوارم .
مجری: آقای اعتمادی به نظر شما در حل مساله هسته ای تا چه میزان می توان به مواضع حکومت ایران امیدوار بود؟
اعتمادی: جمهوری اسلامی در پرونده هسته ای بارها مخفی کاری کرده و دروغ گفته است. در سال گذشته دیدیم که احمدی نژاد بسیار تلاش کرد تا این مشکل را حل کند و بتواند با آمریکا مذاکره کند ولی دنیا قبول نکرد چون تشخیص داد مسئول این پرونده نه رییس جمهور بلکه رهبر جمهوری اسلامی است.علی اکبر ولایتی٬ مشاور خامنه ای چندی پیش تاکید کرد که که مسئول سیاست خارجی و پرونده هسته ای شخص رهبری است. با این اوصاف با امید نمی توان این قضیه را حل کرد. دنیا منتظر یک گام موثر از طرف ایران است چنان‌که بارها اتحادیه اروپا و آمریکا این را اعلام کرده‌اند. اگر گام موثری از طرف دولت ایران برداشته شود دنیا می تواند از خودش واکنش نشان دهد و تحریمها را متوقف کند.
مجری: چه تضمینی وجود دارد که در این مقطع بعد از عقب نشینی جمهوری اسلامی و برداشته شدن تحریم ها ایران دوباره این مسیر را مانند سال ۲۰۰۳ ادامه ندهد؟
اعتمادی:. زمانی که با یک حکومت غیر قابل اعتماد مواجه هستیم در جایگاهی نیستیم که تضمین دهیم. اگر در مقابل تعلیق یا توقف برنامه هسته ای ایران تحریم ها تعلیق شود این نگرانی همیشه وجود دارد که جمهوری اسلامی برنامه هسته ای خود را از سر بگیرد. و دراینصورت متاسفانه اسرائیل دست بالا را خواهد داشت و به ایران حمله می‌کند و ایالات متحده و غرب نیز از او پشتیبانی خواهند کرد. سابقه جمهوری اسلامی نشان می دهد هر زمان که تحت فشار جهانی بوده تسلیم شده است.
مجری: آقای انصاری نظر شما در این مورد چیست؟
انصاری: در جمهوری اسلامی رئیس جمهور حدود ۳۰ درصد از قدرت را دارد و تغییر رئیس جمهور تغییری در سیاست هسته ای بوجود نمی‌آورد. اما پیروزی روحانی نشانه این است که کل حاکمیت جمهوری اسلامی تمایل به تغییر دارد. اگر ولایتی مشاور رهبری٬ با روند برنامه هسته ای آن‌گونه که در قبل پیگیری شده است به طور علنی مخالفت کرده است٬ نشانه این است که بیت رهبری هم دیدگاه متفاوتی پیدا کرده‌است و می‌توانیم به گشایش در مورد این بحران امیدوار باشیم.
مجری: آقای اعتمادی جواب شما را به سوال آقای انصاری می‌شنویم؟
اعتمادی: من هم از تغییر سیاست رهبری ایران بسیار خوشحال می شوم اما آیا خامنه ای واقعا این تغییر سیاست را می خواهد؟ علی اکبر ولایتی درگفتگوی اخیر خود با آسوشیتدپرس تاکید می کند که سیاست خارجی را رهبر تعیین می کند واصول ما عوض نمی شود٬ فقط ادبیاتمان متفاوت خواهد بود و تیم جدید مذاکره کننده باید مذاکرات بیشتری انجام دهند. این موضع گیری ها جدید است و نشان می دهد که بازهم در بر همان پاشنه سابق می چرخد و قرار نیست در اصل قضیه اتفاق خاصی بیفتد. تحریم تنها گزینه ای است که می تواند رفتار جمهوری اسلامی را تغییر دهد. تحریم نمی تواند منجر به تغییر حکومت شود اما رفتار حکومت را تغییر می‌دهد و سبب می‌شود که مردم روی آرامش ببینند.
مجری: آقای انصاری بنظر شما با برداشتن تحریمها جمهوری اسلامی رفتارخود را تغییر می‌دهد یا به همان اصالت و ذات خود بر می‌گردد ؟
انصاری: صحبت در مورد ذات جمهوری اسلامی برای تحلیل راهگشا نیست . بر اساس یک سناریو ممکن است ایران به سمت ساخت بمب هسته ای برود و در دقیقه ۸۹ اسرائیل به ایران حمله کند. اما این تنها سناریوی ممکن نیست بلکه یک سناریو در کنار سناریوهای دیگر است و بر اساس شرایط سیاسی احتمال رخداد سناریوهای مختلف کم یا زیاد می‌شود مثلا اگر آقای جلیلی بعد از یک انتخابات جنجال برانگیز رئیس جمهور می شد شرایط با اکنون که آقای روحانی در انتخاباتی بدون چالش به ریاست جمهوری رسیده‌است متفاوت بود. بنابراین سناریوهای مختلف باید در نظر گرفته شود و پارامترهای گوناگون در تحلیلها دیده شود در غیر اینصورت وقتی که این پارامترها را وارد تحلیل نمی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که برای پیشگیری از حمله احتمالی اسرائيل از تحریمها شدیداً حمایت کنیم. اما به نظر من این شکل نگاه به سیاست گمراه کننده است. سیاست و دیپلماسی عرصه صفر و یک نیست و می توانیم انتظار داشته باشیم از طریق ذیپلماسی نتیجه مطلوب طرفین حاصل شود.
مجری: اخیرا جنبش مدنی نه به تحریم توسط فعالان مدنی٬ روزنامه نگاران٬ فعالین دانشجویی٬ اصلاح طلبان و افراد مختلف داخل و خارج کشور شکل گرفته است و هدف آن تاثیرگذاری بر افکار عمومی غرب است نظر شما راجع به این جنبش مدنی چی هست ؟
انصاری: برای من به عنوان یک لیبرال جای بسی خوشبختی است که این جنبش با سرمقاله دکترغنی نژاد در روزنامه دنیای اقتصاد آغاز شد. ایشان یکی از استوانه های لیبرالیسم در ایران امروز است و به درستی در آن سرمقاله توضیح دادند که تجارت موجب تولید ثروت است و شغل را ارتقا می دهد و تحریمها تجارت را تهدید می‌کند و تولید فقر می‌کند و فقر خشونت را دامن می زند. من خوشحالم که همه گروههای چپ و راست به این پیام واکنش مثبت نشان دادند. همانگونه که آقای دکتر غنی‌نژاد هم گفتند ایجاد این کمپین بعد از انتخاب رئیس جمهور جدید نشان می‌دهد جامعه مدنی ایران که توانسته است رئیس جمهوری با پیام اعتدال انتخاب کند؛ اکنون این اعتماد به نفس را پیدا کرده است که پیامش را به طرف مقابل برساند.
مجری: آقای اعتمادی نظر شما در مورد این جنبش چیست؟
**اعتمادی: ** با توجه به اینکه این جنبش همزمان با روی کار آمدن روحانی تشکیل شده است؛ من خیلی به مدنی بودن آن خوشبین نیستم. این جنبش اگر می خواست از درون جامعه بیرون بیاید می بایست یکسال قبل و زمانی که احمدی نژاد ریس دولت بود تشکیل می‌شد. ما در ایران امروز چیزی به نام جامعه مدنی نداریم. نهادهای جامعه مدنی مانند انجمنهای صنفی، کارگری و خانه سینما منحل شده‌اند در این شرایط چگونه ممکن است جنبشی از جامعه مدنی ایران سربرآورد؟ این جنبش دولت ساخته است و در پی حمایت از دولت آقای روحانی برای حل مسائل اقتصادی ایران است. من هم امیدوارم که موفق باشند اما اینکه آقای انصاری می گویند طرف مقابل، به نظر می‌رسد طرف مقابل را اشتباه گرفته‌اند . طرف مقابل ریس جمهور آمریکا نیست بلکه شخص آقای خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی است. من تعجب می کنم چگونه وقتی در ایران افراد زیادی زندان هستند و نهادهای مدنی تعطیل شده است از ریس جمهور اوباما می خواهند تحریمها را بردارد و کوچکترین اشاره ای به نقض حقوق بشر در ایران و زندانی بودن روزنامه نگاران نمی‌کنند؟ چرا به طرف ایرانی ماجرا نامه نمی نویسند اگر نامه نوشتن به خامنه ای هزینه دارد می‌توانند حسن روحانی را مورد خطاب قرار دهند که بر اساس رای مردم تغییراتی در این روند ایجاد کند. من واقعا تعجب می کنم و متاسفم ازاینکه این نامه به جای اینکه به رهبران ایران نوشته شود باراک اوباما را خطاب قرار داده‌است.
مجری: آقای انصاری نظر شما در این مورد چیست؟ قدم اول را چه کسی باید بردارد و مخاطب این نامه چه کسی باید باشد؟
انصاری: هر دو طرف باید به فکر حل این معضل باشند اما در مورد جامعه مدنی ایران درست است که آزادیهای مدنی و سیاسی در ایران محدود است و جامعه مدنی در ایران مانند آمریکا نیست. اما نهادهای خصوصی به این جنبش پیوسته اند و کسانی که پیج کمپین مخالفت با تحریم را لایک کردند کارمندان دولت نیستند بلکه کاربران عادی فیسبوک اند. علاوه بر این مردم ایران توانستند ریس جمهوری با پیام اعتدال انتخاب کنند و پیام خود را به حکومت ایران بدهند و پس از آن سعی می کنند به طرف مقابل نیز پیام دهند. من تعجب می‌کنم چرا آقای اعتمادی از نامه ۵۵ نفر از زندانی سیاسی و کسانی که از آنها حمایت کردند انتقاد می‌کنند که چرا آقای اوباما را خطاب قرار داده‌اند در حالی که ایشان خود جزء امضاء کنندگان نامه ای هستند که خطاب به ریس جمهور اوباما نوشته شده‌است و از او خواسته‌اند بانک مرکزی ایران تحریم شود. تحریم بانک مرکزی ایران کاملاً غیر هدفمند بود و تر و خشک را باهم سوزاند. مردم می توانند با هم ارتباط داشته باشند و دولتهای دیگر را مخاطب قرار دهند. در کنش سیاسی مهم کارآمدی و اثرگذاری است. مردم ایران از طریق انتخابات پیام خود را به حکومت ایران دادند و پس از آن ۵۵ زندانی سیاسی و حامیانشان از طریق این نامه‌ها پیامشان را به دولت آمریکا دادند.
مجری: آقای اعتمادی به نظر شما رای مردم به حسن روحانی در مقابل سعید جلیلی پیامی به حکومت ایران نبود؟ چرا شما از این اقدام زندانیان سیاسی و فعالان بخش خصوصی انتقاد می‌کنید؟
اعتمادی: مردم پیام دادند ولی متاسفانه این پیام تحریف می شود. مردم به اوباما پیام ندادند؛ بلکه رهبری و ساختار جمهوری اسلامی مخاطب مردم بودند. اما در هیچ جای نامه زندانیان اشاره نشده است که رای به روحانی مخالفت با سیاستهای گذشته هسته ای جمهوری اسلامی‌است. علاوه بر این ما در ایران طبق گزارش بهمن عمویی ۱۰۰۰ زندانی سیاسی٬ امنیتی وعقیدتی داریم از این تعداد زندانی سیاسی دست کم ۳۰۰ نفر درزندان اوین و رجایی شهرهستند. افرادی مانند نسرین ستوده٬ احمد زید آبادی٬ عبدالفتاح سلطانی زندانیان خوشنامی هستند که این نامه را امضا نکردند. در داخل ایران محمد ملکی یکی از قدیمی‌ترین زندانیان سیاسی به شدت از این نامه انتقاد کردند. این صدای جامعه مدنی ایران نیست٬ جامعه مدنی ایران اگراجازه اظهارنظر داشته باشد صدایی کاملا متفاوت دارد و باراک اوباما را مورد خطاب قرار نمی دهد بلکه رهبر جمهوری اسلامی را خطاب قرار می دهد. تحریم بانک مرکزی بر روی اتفاقات اخیر ایران تاثیر گذار بوده است. این فشار به دولت روحانی کمک کند که از خامنه ای امتیاز بگیرد.
مجری: آقای انصاری امتیاز باید از چه کسی گرفته شود ؟
انصاری: تحریمها ناکارآمد هستند وبه حل این بحران کمکی نمی کنند و درمان هیچ دردی نیستند بلکه خود دردی هستند که به دردهای مردم ایران اضافه شدند. زمانی که امضا کنندگان این نامه از دولت امریکا درخواست می کنند که شما فرصت تغییر رفتار حکومت ایران را غنیمت شمرید برای این است که هر دو طرف به یک راه حل مطلوب برسند.امضا کنندگان این نامه الزاما با تمام اجزای حکومت ایران موافق نیستند٬ اما می دانند اگر قرار باشد که به یک راه حلی به جز جنگ و تحریم برسیم باید از کانال دیپلماسی عبور کرد.
مجری: آقای اعتمادی به نظر شما کنشگری جامعه مدنی اعم ازهنرمندان٬ فعالین بخش اقتصادی و سایر نیروها افکارعمومی ملتها و رفتار دولتها را تغییر نخواهد داد؟
اعتمادی: کسانی که با سازوکار تصویب واجرای تحریمها در آمریکا آشنا هستند می دانند که اگر ۵۰۰۰ نفر هم چنین نامه‌ای را امضا کنند تاثیری در رفتار طرف غربی نخواهد داشت و اتفاقا نشان می‌دهد تحریمها اثر گذار بوده‌است. کما اینکه انتخابات نشان داد که تحریمها اثر گذار بوده‌است. این نامه فقط درصورتی می‌توانست تاثیرگذار باشد که واقعا از بطن جامعه مدنی ایران بیرون می آمد و به طرف ایرانی مذاکره کننده کمک می‌کرد در میز مذاکره دست پرتری داشته باشد و از حمایت ملی برخوردار باشد. اما این امر شرایطی دارد٬ چند روز قبل آقای آرش نراقی در یادداشت کوتاهی این شرایط را گفتند٬ باید زندانیان سیاسی آزاد شوند٬ نهادهای مدنی و روزنامه ها بازگشایی شوند و حکومت اجازه دهد فضای سیاسی باز شود آن وقت مذاکره کنندگان می توانند بگویند در ایران جامعه مدنی وجود دارد و توانسته است امتیازهایی از حکومت ایران بگیرد و خواسته‌هایی نیز از طرف غربی دارد. من امیدوارم امضا کنندگان این نامه چنین توافقاتی با حکومت ایران کرده باشد.
مجری: آقای انصاری خطاب قرار دادن جمهوری اسلامی موثرتر خواهد بود یا خطاب قرار دادن اوباما؟ دکترغنی نژاد نیز تاکید داشت که قصد دارند روی افکار عمومی و جامعه مدنی جهان تاثیر بگذارند با این وجود نامه نوشتن به اوباما که راس دولت آمریکا است چه معنایی دارد؟
انصاری : انتشار نامه سرگشاده کنشگری سیاسی است. اگر ما بتوانیم مخالفت با تحریمها را به گوش دنیا برسانیم تاثیر غیر قابل اغماضی خواهیم داشت و اینگونه تلاشها به حل دیپلماتیک این پرونده کمک خواهد کرد. کمال گرایی با سیاست ورزی نسبتی ندارد اگر همه چیز را موقوف به آزادی سیاسی یا آزادی مدنی کنیم باید کنشگری سیاسی و مدنی را تعطیل کنیم. در یک حکومت و جامعه ای مثل ایران امروز همین تلاش‌های کوچک نهایتا تاثیر خواهد داشت و از وخامت اوضاع می‌کاهد و امیدواریم به کاهش تحریمها کمک کند. و در عین حال پشتیبان حکومت کنونی ایران است و اگر حکومت با همه نواقصی که دارد می خواهد تغییری در سیاستش بدهد چه بهتر که چنین پشتیبانی برای تغییر داشته باشد و نیروهای طرفدار تغییر تقویت شوند.
مجری: آقای اعتمادی! آیا پشتیبانی جامعه مدنی٬ تیم مذاکره کنند هسته‌ای که متفاوت از گفتمان آقای خامنه‌ای می‌اندیشد و به دنبال سرو سامان دادن به برنامه هسته ای جمهوری اسلامی است را در مقابل نیروهای رادیکال جمهوری اسلامی تقویت نمی کند؟ و امکان توفیق مذاکرات را افزایش نمی‌دهد؟
اعتمادی: تیم مذاکره کننده هسته ای چیزی جز خواسته‌ها و منویات رهبری را پیگیری نخواهد کرد و این نامه چک سفید به آقای خامنه ای است و همانطور که آقای انصاری هم تایید کردند پشتیبانی از حکومت است. اما ایشان تصور می کنند که این حکومت قرار است با دنیا به مصالحه برسد.اما ممکن است این اتفاق رخ ندهد و زمانی که شما به حکومت بدون اینکه که چیزی از آن بگیرید چک سفید می‌دهید از آن شما سوء استفاده می کند و به دنیا القاء می‌کند که زندانیان سیاسی و ۴۰۰ نفر از فعالان جامعه مدنی نیز از ما حمایت می‌کنند و این نه تنها کمکی به حل پرونده نمی کند بلکه ممکن است ما را با خطر جنگ نیز روبرو کند. من در حسن نیت بسیاری از امضاء کنندگان این نامه ها تردیدی ندارم اما آنها فریب جمهوری اسلامی را خوردند و اگر این پیام را به حکومت ایران بدهند که باید بر سیاست گذشته خود پافشاری کند ممکن است کشور با خطر جنگ روبرو شود و از این نظر این نامه اشتباه بزرگی بود.
مجری: آقای اعتمادی لطفاً جمع بندی خودتان را در مورد بحث امروز بفرمائید
اعتمادی: کلید پرونده هسته ای در دست خامنه ای است. روحانی جام زهری در دست گرفته است و خامنه ای با پذیرش او به عنوان ریس جمهوری ایران مقداری از آن جام زهر را نوشیده‌است. اما با نوشیدن این جام زهر به خودی خود اتفاقی نمی افتد. یک عامل مهم این اتفاق فشارهای خارجی و تحریمها بوده‌است که از سال گذشته تشدید شده‌است و برپیکره اقتصاد ایران و نهادهای تحت امر رهبر اثر گذاشته است و نارضایتی عمومی را به سطح بالایی رسانده‌است. این نارضایتی عمومی را شما در همین انتخابات اخیر دیدید. آرای آقای روحانی در روستاها بسیار بالا بوده است. نارضایتی در روستاها با نارضایتی طبقه متوسط جامعه ایران فرق می کند و عواقب جبران ناپذیری برای حکومت ایران خواهد داشت. خامنه ای برای حفظ حکومتش ریاست جمهوری آقای روحانی را پذیرفته‌است. اما اگر فشار تحریمها برداشته شود خیلی راحت به موضع قبلی خود بر می گردد. همانطور که در جلسه رای اعتماد هم مشهود بود. خامنه ای استاد عقب نشینی‌های موقت است. در موقع نیاز عقب نشینی می کند و بعد دوباره گامهایش را به جلو بر می دارد سر جای اول خود و حتی جلوتر از آن می‌ایستد. اگر فکر کنیم با برداشتن فشار تحریمها به حسن روحانی کمک می کنیم که بتواند این این بحران را حل کند و جام زهر را به آقای خامنه ای بدهد اشتباه کرده‌ایم. تا وقتی که فشار تحریمها هست روحانی باید امتیاز لازم را بگیرد. پرونده هسته ای ایران جدال روحانی و اوباما نیست بلکه جدال روحانی و خامنه ای است و فشار غرب و آمریکا بنفع اوست. اگر روحانی از این فشار استفاده کند و خودش را به عنوان مسئول پرونده هسته ای تثبیت کند مطمئن باشید از طرف غرب و آمریکا پالسهای مثبتی خواهد گرفت که می‌تواند روابط خوبی بین ایران و غرب ایجاد کند وحتی وضعیت اقتصادی ایران خیلی بهتر از دوران قبل از تحریمها شود و سرمایه گذاری خارجی و تجارت را بهبود ببخشد و به افزایش کیفیت زندگی مردم کمک کند.
مجری: آقای انصاری شما هم در پایان جمع بندی خودتان را بفرمایید.
انصاری: این ادعا که تحریم از جنگ جلوگیری می کند ادعایی غیرمدلل است و تجربه تاریخی نشان داده است که هیچوقت تحریم از جنگ جلوگیری نکرده است ۳۴ سال قطع رابطه سیاسی و اقتصادی ایران و آمریکا تحریم اقتصادی ایران کمکی به بهبود اوضاع ایران و افزایش دموکراسی و بهبود حقوق بشر نکرده‌است حتی برنامه هسته ای ایران را نیز متوقف نکرده‌است. ما باید نگران تداوم تحریمها باشیم و تاثیر تحریمها را در ۱۰ یا ۲۰ یا ۳۰ سال آینده ببینیم بعدها مشخص خواهد شد که تحریمها چه آسیبی به کشور وارد کرده‌است.